Yorktown

USS Yorktown CV-5

USS Yorktown

NARODZINY

Po zwodowaniu lotniskowca USS Ranger US Navy pozostał, nałożony przez Traktat Waszyngtoński, limit 55000 ton. Ze względu na niewielką wyporność tegoż okrętu zaczęto rozważać dwie przeciwstawne koncepcje: - budowy dwóch jednostek po 27000 ton lub trzech po 18500 ton. Doszło do kompromisu, w wyniku którego postanowiono wybudować dwa duże
( wyporność 20700 ton ) i jeden mniejszy, zbliżony wypornością do USS Ranger.

Zakładano:

W miarę rozwoju zrezygnowano z jednego pokładu lotniczego i jednej windy, a sam projekt włączono do Programu Rozwoju Floty na rok 1934. Budowę zlecono stoczni Newport News Shipbuilding w Newport News. Stępkę pod pierwszy okręt tego typu ( USS Yorktown ) połozono 21 V 1934 r., natomiast wodowanie odbyło się dzia 4 IV 1936 r.. Budowę drugiej jednostki ( USS Enterprise ) zaczęto 16 VII 1934, a zakończono 30 X 1936 r.. Obydwa okręty oddano do służby odpowiednio 30 IX 1937 r. i 12 V 1938 r.. W tym czasie załamał się układ rozbrojeniowy, co umożliwiło kongresowi USA budowę trzeciego okrętu z serii ( USS Hornet ) - okręt wodowano 14 XII 1940 r., a oddano do służby 20 X 1941 r..

Jednostki typu Yorktown charakteryzowały się smukłym kadłubem ( stosunek długości do szerokości wynosił 9:1 ). Pancerz burtowy osiągał grubość 102 mm, horyzontalny 76 mm. Bardzo dobrze rozwiązany system grodzi wodoszczelnych nadawał okrętowi wysoki stopień niezatapialności, a główne grodzie miały grubość pancerza burtowego ( 102 mm ). Pokład lotniczy nabudowano na kadłubie, wspierając go na kolumnach i dźwigarach. Na pokładzie zamontowano dwie katapulty typu H-1 ( specjalnie zaprojektowane dla tego typu jednostek ), mogące ,,wyrzucić`` w powietrze maszyny ważące 2500 kg z prędkością 75 km/g. Trzecia katapulta tego samego typu zainstalowana była w hangarze, umożliwiając start wprost z hangaru poprzez otwory w ścianach. Hangar jako intergralna i zamknięta częćś kadłuba otrzymał dobry system wentylacji, chroniony w razie potrzeby przez zakrywanie stalowymi żaluzjami. Hangar z pokładem łączyły trzy windy - dwie na osi symetrii okretu, natomiast trzecia usytuowana na śróokręciu była przesunięta w kierunku prawej burty. Później zastosowano obrotowe platformy podnośnikowe, co wyeliminowało potrzebę precyzyjnego ustawiania samolotów. Jednostki typu Yorktown były okrętami wyposażonymi w ,,klasyczne`` turbiny z przekładnią redukcyjną. Trzy kotłownie i dwie maszynownie znajdowały się na śródokręciu, sąsiadując ze sobą.

Plan ogólny okrętów klasy Yorktown

SŁUŻBA

USSYorktown oddano do służby we wrześniu 1937 r.. 7 XII 1941 r. okręt operował na Atlantyku. W styczniu okręt przebazowano do Pearl Harbor ( Hawaje ), wzmacniając tym samym Flotę Pacyfiku. 1 II 1942 r. 37 samolotów z lotniskowca zaatakowało wyspy Jaluit, Mili i Makin, tracąc 6 samolotów. 16 II Yorktown wyszedł z Pearl Harbor z zadaniem ataku Wysp Marshalla. Jednakże przed zbliżeniem się na odległość umożliwiającą atak, nalot został odwołany, a Yorktown otrzymał zadanie eskorty konwoju na Południowym Pacyfiku. 10 III USS Yorktown razem z USS Lexingtone dokonują ataku na porty Nowej Gwinei. Pod koniec kwietnia oba okręty zostały skierowane na Morze Koralowe. Siły powietrzne USS Yorktown stanowiły wówczas 20 F4F, 38 SBD-3 i 13 TBD-1. 8 maja doszło do starcia - rankiem z pokłau poderwano grupę samolotów ( 8 F4F, 24 SBD-3, 9 TBD-1 ), które cięzko uszkodziły japoński lotniskowiec Shokaku. W tym samym czasie lotniskowiec bronił się przed nalotem japońskim. Okrętowi udało się wymanewrować wszystkie rzucone weń torpedy, lecz z ostaje trafiony przez jedną bombę, a 11 innych wybucha w pobliżu kadłuba. Na okręcie wybuchają pożary, a kadłub zostaje poważnie nadwrężony. W obawie przed jego utratą Dowództwo US Navy postanawia odesłąć okręt do remontu. Z powodu zbliżającego się zagrożenia pod Midway okręt zostaje prowizorycznie naprawiony w ciągu dwóch dni ( mimo opinii specjalistów, że okręt musi pozostać w suchym doku przez co najmniej trzy miesiące ). 30 maja USS Yorktown opuszcza Hawaje i udaje się w kierunku atolu Midway.

USS Yorktown w Pearl Harbor

4 czerwca 1942 r. samoloty z USS Yorktown atakują flotę japońską ( 6 F4F, 17 SBD-3,
12 TBD-1 ). Źle skoordynowany atak samolotów torpedowych nie przynosi ani jednego trafienia ( mimo to odnoszą pewien sukces - skupiając japońskie myśliwce na sobie zmuszają je do redukcji wysokości, co umożliwiło przedarcie się bombowcom nurkującym ). Dopiero przybyłym z odsieczą bombowcom nurkującym udaje się sforsować zaskocząną obronę przeciwlotniczą, lokując w lotniskowiec Soryu trzy bomby, które przemieniły okręt w morze płomieni. Kwadrans później okręt został opuszczony przez załogę. Krótko po powrocie USS Yorktown został zaatakowany przez samoloty z ostatniego ocalałego japońskiego lotniskowca - Hiryu. W nalocie wzięło udział 18 D3A1, którym udało się przebić przez parasol CAP-u.
W okręt trafiły trzy bomby - pierwsza wybuchła na pokładzie lotniczym wśród stojących myśliwców F4F; druga trafia w komin, powodując pożar kotłowni i uszkodzenie pięciu kotłów; trzecia eksplodowała wewnątrz kadłuba, powodując pożar w pobliżu magazynów paliw
i amunicji. Tylko dzięki wtłoczeniu do rur dwutlenku węgla i zalaniu magazynu zapobieżono eksplozji paliwa i amunicji. Ponadto uszkodzony został podnośnik, a okręt zwolnił do kilku węzłów. Do godz. 13.40 zdołano opanować pożary i uruchomić cztery kotły, co dało okrętowi prędkość 20 węzłów. Gdy już myślano, że sytuacja została opanowana, nastąpił nalot japońskie samoloty torpedowe Kate. Yorktown otrzymuje dwa trafienia torpedami w śródokręcie. Następuje 26-o stopniowy przechył i uszkodzenie zbiorników z paliwem. O 15.00 wydano rozkaz opuszczenia okrętu, jednakże okręt mimo przechyłu nadal utrzymywał się na powierzchni. 5 czerwca po południu na okręt weszła grupa szkieletowa, której zadaniem było zbadanie stanu technicznego, względnie uratowanie okrętu. Rankiem 6 czerwca dogaszono ostatnie pożary i podjęto wysiłki zmierzające do uruchomienia maszynowni i kotłowni. Wszelkie te próby zpełzły na niczym, gdy rankiem 7 czerwca okręt został storpedowany przez japoński okręt podwodny I-168. Dwie celne torpedy posłały okręt ostatecznie na dno.


Zdjęcia z bitwy o Midway

Kliknij na miniaturę, by ją powiększyć

Niszczyciel podpływa by przejąć rozbitków Zniszczenia na mostku Przechył okrętu po drugim nalocie

Płonący pomost bojowy po pierwszym nalocie Gaszenie pożarów Krążownik USS Astoria podpływa by przejąć flagę Jedno z ostatnich zdjęć USS Yorktown


Dane techniczne
YorktownEnterpriseHornet
Wyporność standard (t)198001980019800
Wyporność pełna (t) 275002750027500
Długość (m) 246,7252,0246,7
Szerokość (m) 25,325,325,3
Zanurzenie (m) 8,88,88,8
Pokład lotniczy (m) 238x24,4238x24,4238x24,4
Hangar (m) 170x23170x23170x23
Windy (ilość + wymiary) 3 14,6x13,73 14,6x13,73 14,6x13,7
Moc maszyn (KM) 120000120500120000
Prędkość (w) 32,033,6533,0
Ilość paliwa (t) 748774877487
Zasięg przy 20 w Mm/km 8220/151508220/151508220/15150
Ilość paliwa lotniczego (l) 707360707360707360
Ilość samolotów (1942) 20 F4F, 38 SBD-3, 13 TBD-127 F4F, 36 SBD-3, 18 TBD-118 F4F, 32 SBD-3, 15 TBD-1
Ilość samolotów (1943) ----- 36 F6F, 36 SBD, 18 TBF-----
Ilość samolotów (1944) ----- 32 F6F,4 F4U, 36 SBD, 16 TBF-----
Ilość samolotów (1945) ----- 32 F6F5N/-5E/-5P, 21 TBM-3D-----
Uzbrojenie ( ilość x kaliber w mm ) 1937 r. 8x127, 16x28, 24x12,71944 r. 8x127, 40x40, 50x201942 r. 8x127, 16x28, 23x20
Załoga (1942) 2900 29002900
Stocznia Newport NewsNewport NewsNewport News
Daty (stępka, wodowanie, oddanie do służby, zatonięcie) 21.V.34, 4.IV.36, 30.IX.37, 7.VI.4216.VII.34, 30.X.36, 12.V.38, -----25.IX.39, 14.XII.40, 20.X.41, 27.X.42


POWRÓT